Postępowanie w przedmiocie ogłoszenia upadłości jest obecnie jednym z najbardziej popularnych sposobów rozwiązania trudnej sytuacji finansowej, jaka pojawiła się w majątku konsumenta. Ma ono na celu umożliwić umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym.
Czym jest upadłość konsumencka?
Upadłość konsumencka to postępowanie sądowe, w wyniku którego osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, które nie są w stanie regulować swoich zobowiązań od co najmniej 3 miesięcy, mogą uzyskać całkowite zwolnienie z długów z uwagi na swoją niewypłacalność.
Wszczęcie upadłości konsumenckiej
Wszczęcie postępowania upadłościowego jest niezależne od posiadania majątku przez dłużnika, który zaspokajałby roszczenia wierzycieli.
Złożenie skutecznego wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej jest niezależne od otrzymywania przez dłużnika wynagrodzenia o pracę lub innych świadczeń, z których mógłby uzyskiwać jakikolwiek dochód.
Zalety upadłości konsumenckiej
Zalet prowadzenia postępowania upadłościowego jest wiele, począwszy od samej możliwości uporządkowania sytuacji finansowej dłużnika do tego, że konsumenci mają sposobność pozbycia się swoich zobowiązań w zgodny z prawem sposób. W końcu ogłoszenie upadłości daje też konsumentom poczucie bezpieczeństwa finansowego i komfort psychiczny. Zakończenie postępowania upadłościowego daje możliwość prowadzenia życia bez długów:
- Skutkiem postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości konsumenckiej jest bowiem wyznaczenie planu spłaty wierzytelności, który określa wysokość rat oraz czas ich spłaty. Jeżeli konsument będzie wykonywał go w sposób prawidłowy może w konsekwencji liczyć na całkowite oddłużenie, czyli umorzenie niespłaconych w trakcie postępowania upadłościowego wierzytelności powstałych przed ogłoszeniem upadłości.
- Ogłoszenie upadłości konsumenckiej pozwala także na obniżenie lub umorzenie zobowiązań z tytułu kredytów, pożyczek, rachunków, podatków, które powstały przed dniem ogłoszenia upadłości.
- Z chwilą ogłoszenia upadłości konsumenckiej dochodzi także do zatrzymania naliczania odsetek od powstałych zadłużeń skutkiem czego jego zobowiązania nie ulegają dalszemu powiększaniu. Z chwilą oddłużenia konsumenta można go także wykreślić z rejestrów podmiotów zadłużonych takich jak Rejestr Dłużników Niewypłacalnych bądź Krajowy Rejestr Długów.
- W związku z prowadzeniem postępowania upadłościowego przez konsumenta dochodzi także do zawieszenia aktualnie toczących się przeciwko niemu postępowań egzekucyjnych, komorniczych, windykacyjnych czy nawet sądowych. Jest to o tyle istotne dla sytuacji dłużnika, że pozwala mu prowadzić tylko jedno postępowanie, w którym następuje zaspokojenie całości roszczeń wielu wierzycieli. Nawet jeśli w toku tego postępowania pojawią się niezaspokojone zobowiązania to nie mogą one być dochodzone ponownie.
Z chwilą wszczęcia postępowania upadłościowego konsument traci także prawo do rozporządzania swoim majątkiem na rzecz syndyka masy upadłości, a czego nie ma w postępowaniu egzekucyjnym, komorniczym, windykacyjnym czy sądowym. Warto też wskazać, że gdy postępowanie w przedmiocie upadłości konsumenckiej zostanie zakończone wówczas każde ze wskazanych powyżej postępowań zostanie umorzone. W przeciwieństwie do postępowania egzekucyjnego, w postępowaniu upadłościowym może dojść do całkowitego umorzenia zobowiązań dłużnika w sytuacji gdyby był on trwale niezdolny do dokonywania spłat zadłużenia.
Zaspokojenie podstawowych potrzeb mieszkaniowych
Ogłoszenie upadłości przez konsumenta daje również możliwość zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych konsumenta, czego nie gwarantuje się w przypadku toczącego się postępowania egzekucyjnego.
Przepisy ustawy Prawo upadłościowe przewidują możliwość wyodrębnienia z masy upadłości określonych środków pieniężnych na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych upadłego w sytuacji, gdyby doszło do zbycia domu lub lokalu mieszkalnego będącego jego własnością.
Przedmiotową kwotę określa sędzia-komisarz, biorąc pod uwagę potrzeby mieszkaniowe upadłego, w tym liczbę osób pozostających na jego utrzymaniu, zdolności zarobkowe upadłego, sumę uzyskaną ze sprzedaży lokalu mieszkalnego albo domu jednorodzinnego oraz opinię syndyka. Jeżeli fundusze masy upadłości na to pozwalają, a opuszczony przez upadłego lokal mieszkalny albo dom jednorodzinny nie został jeszcze zbyty, sędzia-komisarz może przyznać upadłemu zaliczkę na poczet kwoty. (szerzej analizowaliśmy ten wątek w artykule „Upadłość a wydzielenie środków pieniężnych ze sprzedaży nieruchomości na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych”).
Życie po ogłoszeniu upadłości konsumenckiej
Należy jednak pamiętać, że ogłoszenie upadłości konsumenckiej, choć bez wątpienia stanowi jedną z form ograniczenia lub umorzenia długów, ma swoje konsekwencje.
Wiąże się z szeregiem konsekwencji w życiu dłużnika, których będzie on zobowiązany bezwzględnie przestrzegać, ponieważ instytucja ta ma przede wszystkim służyć uregulowaniu sytuacji finansowej dłużnika, być szansą na uporządkowanie kwestii finansowych, i nie może być wykorzystywana jako okazja do uniknięcia odpowiedzialności za powstały stan zadłużenia.
Dla dłużnika, ogłoszenie upadłości konsumenckiej to z jednej strony uprawnienie, z drugiej zaś – konkretne obowiązki, które szczegółowo omawialiśmy w artykule „Życie po upadłości konsumenckiej”.
