Upadłość konsumencka jest jedną z możliwości uregulowania sytuacji finansowej dłużnika – osoby fizycznej, nieprowadzącej działalności gospodarczej, która stała się niewypłacalna. Sam konsument nie może samodzielnie ogłosić upadłości – może to zrobić wyłącznie sąd. Procedura ogłoszenia upadłości przez konsumenta została uregulowana w ustawie Prawo upadłościowe i przewiduje co do zasady dwa etapy tegoż postępowania, które omawiamy w niniejszym artykule.
Wszczęcie procedury
Pierwszym krokiem rozpoczynającym procedurę ogłoszenia upadłości przez konsumenta jest złożenie wniosku o upadłość w sądzie upadłościowym właściwym dla miejsca zamieszkania potencjalnego upadłego.
Przygotowanie wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej nie wymaga posiadania specjalistycznej wiedzy, nie mniej jednak – jak pokazuje praktyka w tym zakresie, jak i przy prowadzeniu całego postępowania w przedmiocie ogłoszenia upadłości przez konsumenta, wielu konsumentów decyduje się skorzystać z pomocy profesjonalnego pełnomocnika w osobie adwokata lub radcy prawnego.
Kompletność wniosku decyduje bowiem o tym czy sąd odrzuci wniosek już na etapie jego złożenia czy też zdecyduje o jego merytorycznym rozpatrzeniu.
Elementy wniosku o upadłość konsumencką
Wniosek o upadłość konsumencką powinien zawierać takie dane jak:
- imię i nazwisko;
- miejsce zamieszkania;
- adres korespondencyjny;
- oraz numer PESEL dłużnika, a jeżeli dłużnik nie posiada numeru PESEL – inne dane umożliwiające jego jednoznaczną identyfikację;
- NIP dłużnika, jeżeli dłużnik miał taki numer w ciągu ostatnich dziesięciu lat przed dniem złożenia wniosku;
- a także wskazanie miejsc, w których znajduje się majątek dłużnika.
Wniosek o ogłoszenie upadłości musi być także odpowiednio uzasadniony wraz ze wskazaniem okoliczności, które przemawiają za jego uwzględnieniem.
Ważnymi jego elementem są również:
- wskazanie aktualnego i zupełnego wykazu majątku dłużnika;
- wraz z podaniem szacunkowej wyceny jego składników oraz lista zabezpieczeń ustanowionych na majątku dłużnika wraz z datami ich ustanowienia, w szczególności hipotek, zastawów i zastawów rejestrowych.
W treści wniosku konsument nie może pominąć także takich kwestii jak:
- podanie informacji o sytuacji finansowej dłużnika poprzez wskazanie informacji o osiągniętych przychodach;
- oraz o kosztach poniesionych na utrzymanie dłużnika oraz osób pozostających na jego utrzymaniu, w ostatnich sześciu miesiącach przed dniem złożenia wniosku;
- a także informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były nieruchomości, akcje lub udziały w spółkach;
- czy też informacji o czynnościach prawnych dokonanych przez dłużnika w ostatnich dwunastu miesiącach przed dniem złożenia wniosku, których przedmiotem były ruchomości, wierzytelności lub inne prawa, których wartość przekracza 10 tysięcy złotych.
Dłużnik nie może pominąć spisu swoich wierzycieli z podaniem ich adresów i wysokości wierzytelności każdego z nich oraz terminów zapłaty oraz spisu wierzytelności spornych z zaznaczeniem zakresu w jakim kwestionuje ich istnienie.
Co ważne, samo wskazanie wierzytelności w spisie wierzytelności spornych nie stanowi ich uznania przez dłużnika.
Mając świadomość odpowiedzialności karnej konsument składa wraz z wnioskiem oświadczenie o prawdziwości danych zawartych w jego treści. Z praktycznego punktu widzenia należy także pamiętać, by dołączyć do wniosku stosowne dokumenty, które uprawdopodabniają wszystkie twierdzenia podnoszone przez dłużnika w jego treści.
Im dokładniej wniosek zostanie sporządzony, tym większe prawdopodobieństwo jego uwzględnienia przez sąd.
Wniosek o upadłość konsumencką podlega opłacie stałej w wysokości 30 zł. Co do zasady sąd powinien rozpatrzyć ten wniosek w ciągu dwóch miesięcy od dnia jego złożenia.
Właściwe postępowanie upadłościowe
Następnie, po dopuszczeniu wniosku do merytorycznego rozpoznania, rozpoczyna się tzw. właściwe postępowanie upadłościowe, które może trwać od kilku do kilkunastu miesięcy.
W tym czasie w postępowaniu zostaje powołany syndyk, który ustala skład masy upadłościowej i po jego sporządzeniu likwiduje majątek upadłego.
Po dokonaniu powyższych czynności syndyk przedstawia projekt planu spłat obejmujący długi konsumenta, sąd ustala warunki spłaty zobowiązań, dostosowując warunki spłaty do aktualnej sytuacji zarobkowej upadłego. Okres, w którym dłużnik będzie zobowiązany wpłacać wskazaną przez sąd kwotę pieniężną, może trwać od 36 do 84 miesięcy.
